Theo những số liệu mới nhất, thị trường ô tô toàn cầu đã có nửa đầu năm 2018 đầy ảm đạm. Doanh số bán xe hơi trung bình trên Thế giới liên tục giảm theo thời gian, đặc biệt riêng tại thị trường Mỹ, doanh số đang tiếp tục tuột dốc sau 2 năm sụt giảm liên tiếp.
Doanh số xe hơi trên toàn cầu chững lại do nhu cầu giảm dần và những căng thẳng về thương mại. Các nhà sản xuất xe hơi đang phải vật lộn với tình trạng tăng cao giá thép và nhôm, bên cạnh đó là các quy định về khí thải ngày càng cứng rắn hơn ở châu Âu và Trung Quốc.
Sau gần một thập kỷ tăng trưởng, doanh số bán tại các thị trường xe hơi lớn nhất Thế giới đang bước vào đợt suy thoái kéo dài đầu tiên kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, gây áp lực lên vấn đề lợi nhuận khi không có sự đảm bảo chắc chắn xung quanh các chính sách thương mại của Mỹ.
Thị trường xe hơi đang bùng nổ tại Trung Quốc giờ đây đang dần hạ nhiệt, nguyên nhân một phần do các căng thẳng thương mại leo thang cùng với nhu cầu về xe hơi và xe tải tại Mỹ – một điểm sáng cho ngành công nghiệp ô tô toàn cầu – đã ngừng tăng sau chuỗi tăng trưởng đỉnh cao suốt 7 năm, từng giúp nâng cao thu nhập cho nhiều nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp phụ tùng ô tô trên toàn Thế giới.
Tại châu Âu, nơi doanh số xe hơi được hưởng lợi từ sự phục hồi của châu lục này, thị trường xe hơi cũng dịu đi khi nhu cầu quay trở lại ở mức trước thời kì suy thoái. Điều đó làm cho khó xuất hiện lợi nhuận hơn trong khu vực có quá nhiều công ty kinh doanh xe hơi đã rất vất vả để sinh tồn.
Để chắc chắn, nhu cầu toàn cầu hiện nay vẫn còn mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi tiếp nối sức mạnh của nền kinh tế, nhưng những biến chuyển ngược chiều vẫn đang tập trung xuất hiện ngày càng nhiều.
Các chính sách thương mại của Tổng thống Trump đang làm suy yếu niềm tin của người tiêu dùng ở nhiều thị trường bên ngoài Hoa Kỳ và được xem là mối đe dọa lớn nhất đến việc tiếp tục tăng trưởng nền kinh tế. Việc giảm bớt những căng thẳng giữa Mỹ và các đối tác thương mại lớn vẫn có thể ngăn chặn không để doanh số xe hơi ngày càng tuột giảm nhanh hơn, các nhà phân tích cho biết.
Minh chứng cho điều đó đã xảy ra vào thứ Hai vừa qua, khi một thỏa thuận giữa Hoa Kỳ và Mexico ghi lại các phần của Hiệp định Thương Mại Tự Do Bắc Mỹ đã làm các nhà đầu tư thêm phấn chấn, nâng giá cổ phiếu Mỹ, tiền tệ và hàng hóa trên toàn cầu. Cổ phiếu của General Motors Go. và Ford Motor Co. được tăng mạnh. Vào ngày thứ ba, các cổ phiếu tự động của Đức bao gồm Volkswagen AG, BMW AG và Daimler AG – những công ty sở hữu các nhà máy lớn ở Mỹ và Mexico – đều vượt trội so với chỉ số DAX của quốc gia.
Tuy vậy, nước Mỹ vẫn đang đe dọa châu Âu với các mức thuế mới và điều chỉnh thuế quan đối với Trung Quốc, thị trường ô tô có doanh số bán lớn nhất, đã đáp ứng 40% mức thuế nhập khẩu đối với các loại xe do Mỹ sản xuất. Một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện có thể thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô thoát khỏi vực thẳm, các nhà phân tích nhận định. Oxford Economics, một nhóm dự báo toàn cầu, ước tính rằng “kịch bản chiến tranh thương mại vừa phải” có thể dẫn đến sụt giảm vào khoảng 0,5% tổng sản phẩm quốc nội trong thực tế vào năm 2019, từ đó có thể làm giảm hụt nhu cầu mua xe mới.
Sự lo lắng này khiến một số nhà sản xuất xe hơi, trong đó có cả Ford và Fiat Chrysler Automobiles NV, bước vào chế độ thận trọng khi họ đang ấp ủ nhiều kỳ vọng về tài chính. Daimler trong tháng 6 đã bất ngờ đưa ra cảnh báo về lợi nhuận, nói rằng thuế nhập khẩu theo kiểu trả đũa của Trung Quốc đối với các phương tiện được sản xuất tại Mỹ sẽ làm giảm doanh thu và lợi nhuận đối với các dòng xe thể thao đa dụng được sản xuất tại nhà máy Alabama.
Vào tuần trước, Continental AG, nhà cung cấp phụ tùng ô tô lớn thứ nhì thế giới cũng cảnh báo các nhà đầu tư rằng lợi nhuận của họ có thể bị ảnh hưởng rất nặng nề trong năm nay và cho rằng nguyên nhân là vì sự giảm sút về nhu cầu mua xe hơi ở châu Âu và Trung Quốc.
Dave Sullivan, nhà phân tích đến từ công ty tư vấn AutoPacific Inc. cho biết: “Sự suy thoái diễn ra vào một thời điểm rất khó khăn khi ngành công nghiệp bắt đầu chuyển hướng sang điện khí hóa nhiều hơn, bên cạnh đó cuộc chạy đua về công nghệ xe tự lái cũng chiếm chi phí của các công tác nghiên cứu và phát triển”.
Sự suy yếu xuất hiện rõ nét khi các công ty phải “trầy trật” với giá thép và nhôm cao hơn, nguyên do xuất phát từ mức thuế mới do chính quyền Trump áp đặt trong năm nay. Các quy định về khí thải nghiêm ngặt ở châu Âu và Trung Quốc cũng buộc các nhà sản xuất ô tô phải chi hàng tỷ đô la cho các công nghệ mới nhằm kiềm chế sự ô nhiễm của ống thải.
Doanh số bán xe hơi toàn cầu đã tăng đều đặn kể từ năm 2010, trung bình tăng hơn 5% mỗi năm. Năm nay, doanh số bán xe đang trên đà đạt 97 triệu xe trên toàn thế giới, nhưng tốc độ tăng trưởng được dự kiến sẽ giảm xuống còn 1,8% so với năm 2017, theo LMM Automotive dự báo.
Quý ngài Trump đe dọa sẽ áp đặt thêm các khoản thuế quan đối với ngành công nghiệp ô tô và cho biết ông thấy những mối đe dọa như một cách để chiếm được sự nhượng bộ từ các đối tác thương mại của đất nước. Trong tháng 5, Nhà Trắng đã yêu cầu Bộ Thương mại điều tra về việc liệu có thể sử dụng luật an ninh quốc gia để áp đặt mức thuế lên tới 25% đối với ô tô và phụ tùng ô tô được nhập khẩu vào Hoa Kỳ hay không. Các nhà sản xuất ô tô và các nhà phân tích nhận định, những hành động như vậy rất có thể sẽ kìm bớt doanh số bán xe.
“Điều này sẽ tạo ra gần như là sự bế tắc trong thị trường xe” Justin Cox, một nhà phân tích cao cấp của LMG Automotive cho biết. Công ty dự báo rằng, nếu tranh chấp thương mại leo thang, doanh số bán xe mới vào năm 2020 khả năng cao sẽ giảm 3 triệu xe so với dự báo hiện tại.
Tại Trung Quốc, sự suy giảm của thị trường xe hơi xuất hiện sau nhiều năm phát triển vượt bậc một phần bởi sự giàu có được tích lũy bởi tầng lớp trung lưu mở rộng. Theo thông tin từ LMG, các nhà sản xuất ô tô đã chi hàng tỷ nhà máy xây dựng và đa dạng hóa đội hình của họ tại Trung Quốc, bây giờ là thị trường ô tô lớn nhất thế giới tính theo doanh thu với 28,6 triệu chiếc xe mới được bán vào năm ngoái. Nhưng gần đây, chính phủ đã kết thúc một ưu đãi thuế phổ biến về việc mua xe mới, ưu thế này đã giúp rất nhiều về nhu cầu nhiên liệu.
Trung Quốc đã trả đũa khi chuyển hướng sang áp đặt thuế nhập khẩu 40% đối với xe hơi được nhập khẩu từ Mỹ cũng đã làm tổn hại đến nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là đối với Daimler, nhà sản xuất xe hơi cho BMW và Mercedes-Benz – cả hai đều đang bán dòng xe SUV do Mỹ sản xuất tại quốc gia đang chịu thuế quan . BMW đã tăng giá các loại xe do Mỹ sản xuất khi được bán tại thị trường Trung Quốc.
Doanh số bán xe mới tại Trung Quốc đã giảm 5,3% xuống còn 1,59 triệu trong tháng 7, so với giai đoạn trước đó trong năm, gây bất ngờ cho các nhà đầu tư và khiến các nhà sản xuất xe hơi phải suy nghĩ lại về dự báo của họ. Tính trên cả năm, doanh thu được dự báo sẽ tăng 1,2% so với năm ngoái, theo LMG Automotive, giảm từ mức tăng trưởng 13% năm 2016 và 2,1% trong năm 2017.
Ford trong tháng 7 đã cắt giảm lãi suất lợi nhuận cả năm sau kết quả báo cáo kém hơn dự kiến ở Trung Quốc và châu Âu, hai thị trường chủ lực đã khiến họ mất rất nhiều hiện kim trong quý II. FCA cũng cắt giảm bớt dự báo lợi nhuận của họ cho năm 2018, họ cho rằng nguyên nhân nằm ở hiệu suất kém tại Trung Quốc.
Cả Ford và FCA đều được tính trên thị trường Trung Quốc để giảm bớt sự phụ thuộc của họ vào Bắc Mỹ. Doanh số bán xe hơi của Hoa Kỳ đạt mức đỉnh điểm trong năm 2016 với kỷ lục 17,5 triệu đô la, và vẫn tiếp tục giảm sút vào năm thứ hai liên tiếp (năm 2018).
Tại châu Âu, nhu cầu xe mới đã gần như quay trở lại thời điểm trước đỉnh điểm khủng hoảng tài. Doanh số bán xe hơi mới tại Liên minh châu Âu tăng 2,9% trong nửa đầu năm, nhưng đó là con số giảm từ mức tăng trưởng 4,7% được thông báo trong nửa đầu năm 2017.
Những căng thẳng thương mại với Mỹ, mối đe dọa của lệnh cấm động cơ dùng dầu diesel trên toàn châu lục và niềm tin ngày một yếu hơn của người tiêu dùng tại Anh – thị trường xe hơi lớn thứ hai của châu Âu – sau cuộc bỏ phiếu rời khỏi khối EU đã phá hủy sự tăng trưởng doanh thu trong năm qua . Các nhà phân tích nói rằng, các nhà sản xuất xe hơi cần phải nhìn vào Đông Âu và các thị trường mới nổi như Ấn Độ và châu Phi để tìm kiếm thêm các nhóm tăng trưởng mới.
“Những nhà sản xuất ô tô khác sẽ tìm ra cách phát triển xa hơn ở nội địa Trung Quốc và những gì sẽ phát triển tại châu Phi”, ông Sullivan nói với AutoPacific.
Sửa đổi & mở rộng:
Oxford Economics ước tính rằng một “kịch bản chiến tranh thương mại vừa phải” có thể dẫn đến sự sụt giảm tổng sản phẩm quốc nội trên thực tế vào khoảng 0,5 điểm phần trăm xuống còn 2,4% vào năm 2019. Một phiên bản trước đó của bài viết này chưa thể hiện rõ ràng rằng sự suy giảm dự báo chính là tốc độ tăng trưởng (30/08/2018).
Nguồn: William Boston
